تعامل معرفت سیاسی و واقعیت سیاسی در قرآن

الف: موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): تعامل معرفت سیاسی و واقعیت سیاسی در قرآن هدف، بررسی چگونگی ارتباط نزول آیات سیاسی قرآن کریم و واقعیت هایی است که در محیط نزول این آیات وجود داشته است و اهمیت این موضوع در بررسی جایگاه عقل در تصمیم گیریهای سیاسی در سایر زمان ها و مکان ها می باشد. ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: در این نوشتار از دو روش هرمنوتیک مولف محور با تأکید بر روش اریک دونالد هیرش به همراه روش جستاری توماس اسپریگنز یاری جستیم تا این پرسش را مورد بررسی قرار دهیم که قرآن کریم چه رابطه ای را بین معرفت سیاسی و آیات ناظر بر واقعیت های سیاسی ترسیم می کند. فرضیه ی اصلی نیز بدین قرار است که گزاره ها و احکام سیاسی در قرآن کریم به دو گونه ی معرفت پیشینی (ماقبل رخداد های سیاسی) و معرفت پسینی (معطوف به رخداد های سیاسی) مطرح شده اند و هر یک از این معارف، در بر دارنده ی مفاهیمی تأسیسی و امضائی می باشند. پ: روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق در این نوشتار که به شیوه ای توصیفی تحلیلی نگاشته شده است از مفاهیمی همچون معرفت پیشینی (معرفتی که قبل از واقعه خاص طراحی و در قالب آیه ای نازل شده است)، معرفت پسینی (معرفتی مبتنی بر واقعیتی خاص و مسبوق به تجربیات بشری)، آیات تأسیسی ( آیاتی بیانگر حکمی کلی و ثابت در شیوه سیاست گذاری جوامع اسلامی که دارای سابقه ای در فرهنگ و سنت جامعه ی پیش از اسلام نباشد) و آیات امضائی (آیاتی بیانگر حکمی کلی و ثابت در شیوه سیاست گذاری جوامع اسلامی که دارای سابقه ای تاریخی در فرهنگ عربی و شیوه حکمرانی آن ها باشد) استفاده شده است. ت: یافته ها و نتیجه های تحقیق: از بررسی های صورت گرفته در متن، این واقعیت استنباط شد که که آیات قرآن کریم دارای تعاملی خاص با محیط پیرامونی خویش بوده اند؛ و هر یک از آیات متناسب با مضمونشان و اهدافی که چه به تنهایی، و چه در ارتباط با سایر آیات در پی آن بوده اند، نازل شده اند. این واقعیت بیانگر حکمت خداوند در گزینش روشی آموزشی در نزول قرآن می باشد که از ورای محتوای غنی آن، آموزشی است عملی برای انسان ها، که در برابر واقعیت های زندگی و مشکلات گزیز ناپذیر آن، چگونه به اتخاذ تصمیمی صحیح و مناسب دست یابند. ث: پیشنهادات: مهمترین پیشنهادی که می توان بر پایه داده های این تحقیق ارائه نمود، تلاش در شناخت هرچه بیشتر قرآن کریم و فهم جنبه های ناشناخته ی این کتاب مقدس است. چرا که این کتاب مقدس بهره گیری از خرد انسانی را در تمامی مراحل زندگی تأیید و تأکید می کند و مهمترین نعمت خداوند به انسان را عقل بر می شمرد.